Pamiętnik Puławski: prace Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa, z. 139
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
Item Wpływ czynnika termicznego i odmianowego na zmiany jakościowe zachodzące w bulwach ziemniaka w czasie ich długotrwałego przechowywania(IUNG-PIB, 2005) Zgórska, Kazimiera; Sowa-Niedziałkowska, GenowefaBadania miały na celu określenie zmian zawartości suchej masy, monosacharydów redukujących (cechy jakości bulw) oraz substancji antyżywieniowych - azotanów i glikoalkaloidów w bulwach nowych polskich odmian ziemniaka w czasie przechowywania (lata 1999-2003). Analizy składników chemicznych prowadzono po zbiorze oraz po 3 i 6 miesiącach przechowywania w temperaturach 4° i 8°C. Poziom badanych składników zależał od odmiany, temperatury i czasu składowania. Zawartość suchej masy, sacharozy, azotanów i glikoalkaloidów w bulwach badanych odmian zwiększała się w czasie przechowywania, lecz istotny wzrost obserwowano po ośmiu miesiącach składowania w temperaturze 8°C. Przechowywanie bulw w temperaturze 4°C ograniczało zmiany zawartości tych związków, natomiast wpływało na akumulację monosacharydów redukujących, które mają wpływ na pogorszenie koloru produktów smażonych i smak ziemniaków jadalnych (słodki posmak). Odmiany Tokaj, Salto i Wiking cechują się małą koncentracją sacharydów redukujących w bulwach po przechowywaniu w 4°C, natomiast bulwy odmian Tara, Lord, Wawrzyn i Wigry bardzo wysoką - powyżej 1% w świeżej masie i dlatego te odmiany powinny być przechowywane w wyższej temperaturze lub poddane zabiegowi rekondycjonowania.Item Numerical maps of the agroclimate of Poland(IUNG-PIB, 2005) Zaliwski, Andrzej S.; Górski, TadeuszThe computerized Agroclimate Model of Poland is a component of the Integrated Spatial Information System for Agricultural Production in Poland built at the Institute ofSoil Science and Plant Cultivation (lUNG) in Puławy. One of its versions is used for generating data for climatic map construction. It has three components: a Digital Terrain Model (DTM) of Poland, the algorithrns for calculating elements of agroclimate and the output tables with results. Numerical maps might be produced directly frorn the output tables connected by the one-to-one relation to the DTM, or from polygon covers created by interpolation ofthe DTM. The model can compute mean values ofthe basie climatic features, but the algorithms mayaIso be usedjointly and other, e.g. economic, information may be added. The methods developed can find application in decision support systems to generate information for a variety ofusers: fanners and agricultural advisors, landscape architects, civil engineers, regional planners, foresters, ecologists, agricultural scientists etc.Item Wpływ gęstości wysiewu i poziomu agrotechniki na plon ijakość ziarna pszenicy jarej(IUNG-PIB, 2005) Wesołowski, Marian; Boniek, Zbigniew; Buła, Marian; Juszczak, DariuszW doświadczeniu polowym prowadzonym w latach 2000-2002 na glebie płowej wytworzonej z lessu określano wpływ trzech gęstości siewu (350, 450 i 550 ziarn na 1 m2') oraz dwóch poziomów agrotechniki (ekstensywny i intensywny) na plonowanie i skład chemiczny ziarna pszenicy jarej. Dowiedziono, że plon ziarna pszenicy jarej odmiany Opatka zależał głównie od przebiegu pogody w latach badań. Istotnie zwiększało go wyższe nawożenie mineralne połączone z intensywną ochroną chemiczną zasiewów. Czynnik ten dodatnio wpływał również na dorodność i masę 1000 ziarn oraz zawartość w nich białka ogólnego. Najkorzystniej na plonowanie pszenicy jarej wpływał wysiew 550 ziarniaków na 1 m2. Ta ilość wysiewu nieznacznie pogarszała dorodność ziarn, nie zmieniała jednak ich składu chemicznego.Item Wpływ przedplonu i sposobu uprawy roli na porażenie chorobami podstawy źdźbła kilku odmian pszenic ozimych(IUNG-PIB, 2005) Weber, Ryszard; Hryńczuk, Borys; Kita, WłodzimierzW latach 1999-2002 badano wpływ sposobu uprawy roli na liczebność roślin pszenicy ozimej porażonych przez grzyby wywołujące choroby podstawy źdźbła. W badaniach uwzględniono trzy przedplony: rzepak ozimy, owies i pszenica jara. Po ich zbiorze uprawiano siedem odmian pszenicy ozimej w stanowiskach, w których wykonano uprawę płużną, uproszczoną lub siew bezpośredni. Uproszczenie uprawy roli zmniejszało porażenie pszenicy w porównaniu z uprawą konwencjonalną. Najmniejszą liczebność porażonych źdźbeł stwierdzano u pszenicy uprawianej po rzepaku. Natomiast pszenica ozima uprawiana po pszenicy jarej charakteryzowała się największą liczbą roślin z objawami chorób podstawy źdźbła. Sakwa i Kobra były bardziej odporne na porażenie niż inne odmiany.Item Ocena opłacalności produkcji ziemniaków wczesnych w warunkach środkowo-wschodniej Polski(IUNG-PIB, 2005) Wadas, Wanda; Sawicki, MarekOceniano opłacalność produkcji ziemniaków wczesnych w warunkach środkowo- wschodniej Polski. Porównywano dwie metody uprawy ziemniaka na wczesny zbiór - bez osłony i pod włókniną polipropylenową. Stosowano metodę kalkulacji niepełnych. Opłacalność produkcji wyliczono jako stosunek wartości produkcji do kosztów bezpośrednich. Wskaźnik opłacalności produkcji, w zależności od roku i metody uprawy ziemniaka, wynosił od 34,2% do 849,5%. Zróżnicowanie opłacalności produkcji powodowały duże wahania plonów w latach. Stosowanie osłony zwiększało koszty produkcji o 50,0-89,0%, natomiast plon zależał od warunków pogodowych w okresie wegetacji ziemniaka. Zwiększanie nakładów na produkcję przez stosowanie osłony było bardziej efektywne w latach o zimnej wiośnie. Wzrost plonu bulw w wyniku stosowania osłony był wtedy większy niż masa bulw równoważąca koszt użycia osłony, co pozwoliło na wygospodarowanie większej nadwyżki z produkcji w porównaniu z uprawą bez osłony. W latach sprzyjających szybkiej wegetacji ziemniaka stosowanie osłony zwiększało koszty jednostkowe i w efekcie opłacalność produkcji była mniejsza niż bez osłony.Item Następczy wpływ nawożenia organicznego oraz mineralnego azotowego na plonowanie oraz wybrane cechy jakościowe ziarna pszenicy jarej(IUNG-PIB, 2005) Wacławowicz, Roman; Parylak, Danuta; Śniady, RomanW przeprowadzonych badaniach podjęto próbę określenia zmian wybranych cech jakościowych ziarna pszenicy jarej oraz poziomu jej plonowania pod wpływem zróżnicowanych form nawożenia organicznego zastosowanego pod przedplon (obornik bydlęcy, wermikompost, słoma i międzyplon ścierniskowy wraz z liśćmi buraczanymi) z jednoczesnym stosowaniem rosnących dawek nawozów azotowych (O, 60, 100, 150,200 kg*N·ha-1). Wprowadzenie do gleby nawozów naturalnych i organicznych pod przedplon (burak cukrowy) oraz bezpośrednie przyoranie liści buraczanych pod pszenicę jarą nie wpływało istotnie na jej plonowanie. Udowodnioną statystycznie zwyżkę plonu ziarna pszenicy stwierdzono natomiast po zastosowaniu co najmniej 150 kg*N·ha-1, Nawożenie organiczne oraz rosnące dawki nawożenia azotem pod badaną roślinę nie różnicowały istotnie także dorodności ziarna pszenicy jarej. Nieznacznie większą MTZ stwierdzono po wprowadzeniu pod przedplon wermikompostu lub po zastosowaniu 60 lub 100 kg*N·ha-1. Zawartość białka ogólnego w ziarnie w większym stopniu zależała od dawki azotu niż od nawożenia organicznego. Rosnące dawki nawozów azotowych powodowały systematyczny wzrost zawartości białka w plonie głównym pszenicy. Nie stwierdzono następczego wpływu nawożenia organicznego na zawartość fosforu i potasu w plonie, natomiast intensyfikacja nawożenia azotem sprzyjała niewielkiemu zwiększeniu koncentracji badanych makroelementów w ziarnie pszenicy jarej.Item Wpływ różnych form nawożenia na kształtowanie się jakości technologicznej buraka cukrowego(IUNG-PIB, 2005) Szymczak-Nowak, Jadwiga; Tyburski, JózefW latach 2001-2003 w Chrząstowie (woj. kujawsko-pomorskie), na glebie płowej właściwej kompleksu pszennego dobrego przeprowadzono serię eksperymentów polowych założonych metodą losowanych bloków (w 4 powtórzeniach) w celu określenia wpływu nawożenia obornikiem bydlęcym (30 t*ha-1) i NPK, słomą z pszenicy ozimej (6 t*ha-1 +40 kg N w formie mocznika) i NPK oraz kompostem (1O t*ha-1) i NPK na tle nawożenia mineralnego NPK (120,0, 39,3 i 166,0 kg*ha-1) na jakość technologiczną buraka cukrowego. Do siewu użyto nasion buraka cukrowego odmiany Janina zaprawianych fungicydami. Wobec rosnącej liczby gospodarstw bezinwentarzowych zasadne jest pytanie, czym zastąpić obornik w nawożeniu buraka cukrowego oraz jak to wpłynie na jakość technologiczną korzeni. Forma nawożenia nie miała istotnego wpływu na zawartość cukru w korzeniach buraka cukrowego. Forma nawożenia, lata badań oraz współdziałanie tych czynników miały istotny wpływ na zawartość N-a-NH2, jonów K i Na w korzeniach buraka cukrowego oraz na współczynnik alkaliczności. Nawożenie słomą + NPK wpłynęło na obniżenie zawartości N-a-NH2 oraz wzrost zawartości jonów K w korzeniach buraka cukrowego.Item Wpływ nawożenia obornikiem i słomą na zdrowotność czterech odmian buraka cukrowego(IUNG-PIB, 2005) Szymczak-Nowak, Jadwiga; Nowakowski, MirosławW latach 1995-1997, w RZD UMK w Piwnicach (woj. kujawsko-pomorskie) na glebie płowej właściwej, kompleksu pszennego dobrego porównywano wpływ nawożenia obornikiem bydlęcym (35 t*ha-1) i słomą z pszenicy ozimej (6 t*ha-1 + 40 kg N w formie mocznika) łącznie z nawożeniem mineralnym NPK na zdrowotność 4 odmian buraka cukrowego. W gospodarstwach wyspecjalizowanych w produkcji roślinnej coraz większym problemem jest niedobór nawozów naturalnych, niezbędnych w płodozmianie z burakiem cukrowym. Przyorywana po zbiorze zbóż słoma może posiadać niekiedy porównywalną do obornika wartość nawozową i fitosanitarną. Nieliczne doniesienia dotyczące oddziaływania słomy na nasilenie występowania chorób na liściach buraka cukrowego motywowały do podjęcia badań w tym zakresie. Do siewu użyto nasion następujących odmian buraka cukrowego: Atair, Cordelia, Kristall i Polko. Nasiona 2 odmian (Atair i Kristall) były wolne od Phoma betae - patogena powodującego zgorzel siewek. Z chorób występujących na liściach w większym nasileniu notowano chwościk, mączniak prawdziwy i rdzę buraka. Sporadycznie natomiast występowały brunatna plamistość liści i plamik buraka. Mniejsze nasilenie chwościka i mączniaka prawdziwego zanotowano po nawożeniu słomą, a rdzy buraka - po nawożeniu obornikiem. Istotne różnice w porażeniu roślin wystąpiły pomiędzy odmianami buraka cukrowego.Item Ocena natężenia erozji wodnej i denudacji jednostkowej z wykorzystaniem nefelometrycznych pomiarów mętności wody(IUNG-PIB, 2005) Szewrański, Szymon; Żmuda, Romuald; Wawer, RafałW pracy przeanalizowano możliwość wykorzystania pośrednich metod pomiaru rumowiska w ocenie natężenia erozji wodnej małej zlewni rolniczej. Badania prowadzono w lessowej zlewni rolniczej potoku Mielnica MI o powierzchni 3,398 km2 na Dolnym Śląsku. Obszar ten jest silnie narażony na procesy erozyjne. W badaniach wykonano kalibrację mętnościomierza dla przedziałów wartości 0-50 FTU oraz 50-1000 FTU, uzyskane współczynniki determinacji wynosiły odpowiednio 0,79 i 0,93. W pracy porównano metodę bezpośrednią suszarkowo-wagową oraz pośrednią - nefelometryczną, optycznego pomiaru mętności. Obliczone dla dwóch okresów denudacje jednostkowe osiągnęły 289,2 kg*ha-1 w kwietniu 2000 roku oraz 244,5 kg*ha-1 w kwietniu 2003 r. Porównywalne wyniki wskazują na możliwość wykorzystania nowych rozwiązań w badaniach erozyjnych, co znacznie je przyspieszy i ułatwi.Item Wpływ czynnika termicznego i odmianowego na zmiany ilościowe w czasie długotrwałego przechowywania bulw ziemniaka(IUNG-PIB, 2005) Sowa-Niedziałkowska, Genowefa; Zgórska, KazimieraBadania przeprowadzono w Zakładzie Przechowalnictwa i Przetwórstwa Ziemniaka w Jadwisinie. W badaniach określano trwałość przechowalniczą odmian ze szczególnym uwzględnieniem strat fizjologicznych i strat wynikłych z chorób przechowalniczych bulw. Stwierdzono, że badane odmiany różniły się istotnie stratami naturalnymi, a także odpornością na choroby bulw. Wytypowano 3 grupy odmian o: dobrej, średniej i małej przydatności do długotrwałego przechowywania. Ponadto stwierdzono, że optymalna temperatura przechowywania bulw badanych odmian powinna wynosić 4-6°C.Item Selekcja w liniach typu O buraka cukrowego genotypów o wysokiej jakości nasion(IUNG-PIB, 2005) Skibowska, BarbaraLinie typu O wykazujące korzystne cechy biologiczne i użytkowe są niezbędne w hodowli odmian heterozyjnych buraka cukrowego dla rozmnożenia linii męskosterylnych. Dla uzyskania wartościowych linii dopełniających o ustabilizowanych cechach morfologicznych przeprowadzono wymuszone samozapylenie i selekcję w liniach typu O o nieznanym stopniu samozgodności. W wyniku chowu wsobnego i selekcji uzyskano linie dopełniające o korzystnych cechach fenotypowych, dobrze kiełkujących nasionach i dużym procencie nasion frakcji od 3,25 mm do 4,75 mm. Utrwalone cechy w liniach O przez kilkakrotne krzyżowanie są wprowadzane do linii męskosterylnych (CMS) dla uzyskania linii ekwiwalentnych niezbędnych do syntezy odmian mieszańcowych buraka cukrowego.Item Zachwaszczenie łanu ziemniaka w warunkach ekologicznego i integrowanego systemu produkcji(IUNG-PIB, 2005) Sawicka, Barbara; Barbaś, Piotr; Kawalec, AndrzejMateriał do badań pochodził z doświadczenia polowego przeprowadzonego w latach 2000-2002 w Stacji Doświadczalnej IUNG Osiny na glebie kompleksu żytniego bardzo dobrego. Czynnikami eksperymentu były: system produkcji roślinnej (integrowany i ekologiczny) oraz odmiana ziemniaka (Baszta, Wolfram, Ania, Salto, Wawrzyn). Bulwy ziemniaka w kI. A sadzono w rozstawie 70 x 35 cm 25-27.04. W każdym z systemów stosowano różne zmianowania oraz technologie produkcji. W systemie integrowanym (ziemniak - jęczmień jary - bobik - pszenica ozima + poplon z gorczycy białej) stosowano 110 kg N, 60 kg P, 60 kg K'ha'. Nawożenie fosforem i potasem równoważyło pobranie. Kompost w dawce 35 t-ha stosowano tylko raz w rotacji zmianowania - pod ziemniak. W decyzjach o wykonaniu chemicznych zabiegów ochrony roślin uwzględniano progi szkodliwości agrofagów. W systemie ekologicznym (ziemniak - jęczmień jary - koniczyna z trawą użytkowana 2 lata - pszenica ozima + poplon z gorczycy białej i wyki jarej) nie stosowano nawozów mineralnych i pestycydów z wyjątkiem preparatów Novodor i Permasect przeciwko stonce ziemniaczanej. Pod ziemniak wnoszono tylko kompost 2-letni (słoma + koniczyna czerwona + obornik) w ilości 35 t-ha". Ograniczanie zachwaszczenia w tym systemie polegało na bronowaniu broną chwastownikiem do wschodów, 3-krotnym obredlaniu i jednokrotnym pieleniu ręcznym tuż przed ostatnim redleniem. Przed zbiorem ziemniaka oznaczano: świeżą i powietrznie suchą masę chwastów, liczbę chwastów jedno i dwuliściennych oraz ich skład florystyczny. Świeża i sucha masa chwastów oraz ich liczba była mniejsza w systemie integrowanym z uprawą mechaniczno-chemiczną.Item Wpływ chlorotoluronu na plonowanie oraz wybrane parametry jakościowe ziarna odmian pszenicy ozimej(IUNG-PIB, 2005) Rola, Henryk; Kieloch, RenataPrzedstawiono wyniki badań prowadzonych w latach 1973-2002 nad wpływem chlorotoluronu na plonowanie oraz jakość ziarna odmian pszenicy ozimej. Doświadczenia polowe prowadzono w rejonie Wrocławia, na czarnych ziemiach wrocławskich. Przebadano 42 odmiany oznaczając: plon, masę tysiąca ziarn oraz zdolność kiełkowania. Ponadto ziarno poddano analizom chemicznym określając: zawartość białka oraz jego skład aminokwasowy, zawartość makro- i mikroelementów oraz pozostałości chlorotoluronu. Chlorotoluron nie wpływał ujemnie na: masę tysiąca nasion oraz zdolność kiełkowania. Obniżenie plonowania wystąpiło na skutek jesiennej aplikacji herbicydu i było w dużym stopniu zależne od przebiegu pogody. Badany środek tylko w jednym przypadku zredukował zawartość białka w ziarnie, częściej modyfikował jego skład aminokwasowy. Chlorotoluron najczęściej wywierał negatywny wpływ na zawartość azotu i cynku. Zawartość pozostałości herbicydu w ziarnie nie przekraczała dopuszczalnych norm, zdecydowanie częściej wykrywano je po wiosennej jego aplikacji.Item Plonowanie i wartość technologiczna ziarna pszenicy ozimej w zależności od warunków glebowych(IUNG-PIB, 2005) Podolska, Grażyna; Stankowski, Sławomir; Podolski, BogusławCelem badań było określenie wpływu warunków glebowych na plon i wartość technologiczną ziarna pszenicy ozimej. Materiał do analizy stanowiły próbki ziarna z doświadczeń polowych prowadzonych w latach 1995-1997 w SD Osiny, RZD Grabów i Błonie-Topola na glebach zaliczonych do kompleksów: pszennego bardzo dobrego, pszennego dobrego, żytniego bardzo dobrego i żytniego dobrego. Stwierdzono, że pszenica ozima plonowała na podobnym poziomie na glebach kompleksu pszennego bardzo dobrego, pszennego dobrego i żytniego bardzo dobrego, istotnie niżej na glebie kompleksu żytniego dobrego. Stwierdzono zróżnicowanie odmian pod względem plonowania. Najwyższy plon w okresie badań dała odmiana Kobra, najniższy Jurna. Uprawa pszenicy na najlepszych glebach korzystnie wpłynęła na wartość walorymetryczną, gęstość ziarna w stanie zsypnym, rozmiękczenie ciasta. Najkorzystniejsze parametry jakości wykazała odmiana Begra, najmniej korzystne odmiana Almari.Item Ocena ekonomiczna i jakościowa uprawy pszenicy ozimej przy różnym poziomie nawożenia azotem(IUNG-PIB, 2005) Podolska, Grażyna; Krasowicz, Stanisław; Sułek, AlicjaCelem badań było określenie parametrów jakościowych ziarna pszenicy w zależności od dawki nawożenia azotem oraz ocena efektywności ekonomicznej produkcji. Badania prowadzono w latach 1998-2001 w SD w Osinach i Jelczu-Laskowicach oraz RZD w Błoniu-Topoli. Czynnikiem doświadczenia była dawka nawożenia azotem (O,40,80, 120, 160 i 200 kg N'ha'). W badaniach uwzględniono odmiany chlebowe - Mikon i Kobra (1998 rok) oraz jakościowe - Korweta (lata 1999 i 2000). Zabiegi agrotechniczne prowadzono zgodnie z zaleceniami IUNG. Zbiór wykonano w fazie dojrzałości pełnej pszenicy. Po zbiorze oznaczono wielkość plonu i cechy jakościowe ziarna. Wyniki opracowano statystycznie za pomocą analizy wariancji i testu Tukeya. Obok analizy wpływu różnych dawek azotu na wartość technologiczną ziarna pszenicy oceniono również ich wpływ na efektywność ekonomiczną produkcji. Podstawowym kryterium oceny ekonomicznej była nadwyżka bezpośrednia wyliczona jako różnica pomiędzy wartością plonu głównego, tj. ziarna (wyrażoną z uwzględnieniem ceny 550 zł*t-1), a kosztami bezpośrednimi (bez pracy własnej). Wyniki badań wskazują na istotną zależność wyróżników jakości od dawki nawożenia azotem. Wraz ze wzrostem dawki azotu wzrastała zawartość białka, glutenu oraz wartość wskaźnika sedymentacyjnego. Najwyższe wartości tych parametrów stwierdzono w obiektach z dawką 160-200 kg N*ha-1. Również ocena farinograficzna wykazała poprawę ich wartości przy wysokim nawożeniu. Dawka azotu nie miała wpływu na gęstość ziarna w stanie zsypnym, liczbę opadania i rozpływalność glutenu. Analiza danych wykazała, że przy przyjętych do kalkulacji cenach zwiększenie nawożenia azotem do 160 i 200 kg N*ha-1 nie było uzasadnione ekonomicznie. Zwiększenie zużycia azotu powyżej 120 kg nie powodowało wzrostu plonów i wartości produkcji towarowej (ziarna) z I ha. Przyczyniało się natomiast do wzrostu kosztów bezpośrednich. W rezultacie wyższą efektywność ekonomiczną wykorzystania ziemi, pracy i kapitału zapewniała uprawa pszenicy ozimej przy niższym poziomie zużycia N, tj. 80 i 120 kg*ha-1.Item Nawożenie siarką jako czynnik kształtujący metabolizm roślin uprawnych i jakość płodów rolnych(IUNG-PIB, 2005) Podleśna, AnnaNowym problemem w krajach europejskich jest pogłębiający się deficyt siarki spowodowany znacznym ograniczeniem emisji gazowych zanieczyszczeń powietrza. Ta sytuacja może doprowadzić do obniżenia poziomu plonowania wielu roślin oraz wpłynąć na pogorszenie ich jakości użytkowej, siarka odgrywa bowiem ważną rolę w metabolizmie. Jest niezbędna w biosyntezie białka, tworzeniu chlorofilu i fotosyntezie. Wiadomo obecnie, że siarka wpływa na smak, zapach i wygląd płodów rolnych, a także na ich wartość przetwórczą i żywieniową. Nadmierne nawożenie siarką może zwiększyć koncentrację glukozynolanów w rzepaku, ale z literatury i badań własnych wynika, że niedobór tego składnika obniża wartość pastewną nasion roślin strączkowych oraz motylkowatych i traw, co jest związane z zahamowaniem syntezy aminokwasów siarkowych. Nawożenie siarką wpływa korzystnie na wydajność i jakość oleju rzepakowego, skład białek zapasowych zbóż oraz podnosi jakość jęczmienia browarnego i wartość technologiczną ziarna pszenicy. Odpowiednie nawożenie siarką przeciwdziała gromadzeniu szkodliwych związków azotowych w korzeniach buraka cukrowego oraz zwiększa zawartość karotenu, witaminy C i skrobi w bulwach ziemniaka. Ponadto, nawożenie tym składnikiem podnosi naturalną odporność roślin na stresy wywołane przez suszę, mróz, choroby i szkodniki.Item Zróżnicowanie zawartości białka w ziarnie odmian jęczmienia browarnego zależnie od stanu odżywienia roślin azotem(IUNG-PIB, 2005) Pecio, AlicjaCelem badań było określenie zróżnicowania browarnych odmian jęczmienia jarego pod względem wykorzystania azotu nagromadzonego w organach wegetatywnych do tworzenia plonu ziarna i kształtowania jego jakości. Badania prowadzono w Zakładzie Doświadczalnym IUNG Grabów, woj. mazowieckie, w latach 2001-2003 na bazie ścisłego doświadczenia polowego założonego w układzie split-plot, w 4 powtórzeniach. Czynnikiem I rzędu były browarne odmiany jęczmienia jarego, charakteryzujące się zróżnicowanym potencjałem plonowania i różną wartością browarną: Brenda, Rudzik, Scarlett i Sezam, a czynnikiem II rzędu - dawki nawożenia azotem: O,20, 40, 60 i 80 kg N· ha-1, stosowane w całości przedsiewnie. Powierzchnia poletka do zbioru wynosiła 28,8 m2. Największym plonem ziarna i najmniejszą zawartością białka w ziarnie cechowała się odmiana Scarlett, która lepiej niż pozostałe odmiany wykorzystywała azot do zaspokojenia swych potrzeb żywieniowych w okresie rozwoju wegetatywnego. Odmiana ta jako jedyna uzyskiwała optymalny stan odżywienia azotem w fazie kwitnienia przy nawożeniu w ilości 60 kg N*ha-1, podczas gdy pozostałe odmiany dopiero przy dawce 80 kg N*ha-1. Odmiana Scarlett wytwarzała najmniejszą masę i powierzchnię fotosyntetyczną liści i łodyg, ale wykazywała dużą zawartość chlorofilu i dużą aktywność fotosyntetyczną. Charakteryzowała się również największą masą i najlepszym stanem odżywienia wegetatywnych części kłosa. Oznacza to, że inne odmiany, charakteryzujące się w fazie kwitnienia wartością NNlbiałko= 1, gromadziły w kłosie mniejsze ilości azotu. Kłosy odmiany Scarlett charakteryzowały się ponadto na ogół większą aktywnością fotosyntetyczną niż kłosy pozostałych odmian. Odmiana Scarlett zatem lepiej niż inne porównywane odmiany wykorzystuje azot do wykształcenia dorodnego ziarna, zawierającego procentowo najmniejszą ilość białka. W przypadku odmiany Scarlett można stosować mniejsze dawki azotu niż pod inne odmiany jęczmienia browarnego bez obawy zmniejszenia plonu ziarna i pogorszenia jego jakości.Item Wpływ gęstości siewu na plonowanie owsa nagoziarnistego i oplewionego(IUNG-PIB, 2005) Noworolnik, Kazimierz; Maj, LeszekW latach 1998-2000 przeprowadzono serię doświadczeń polowych z owsem (w 3 miejscowościach rocznie) na glebach kompleksu żytniego dobrego, w północno-wschodnim rejonie Polski. Porównywano plonowanie dwu odmian nagoziarnistych: Akt i STH 4097 z odmianą oplewioną Skrzat w zależności od gęstości siewu: 350,450, 550 i 650 ziarn*m-2. Uzyskano znaczny wzrost plonu ziarna wszystkich odmian w miarę zwiększania gęstości siewu do 550 ziarn*m-2. Przy gęstości 650 ziarn*m-2 istotnie wyżej plonowała tylko odmiana Akt. Silniejszy dodatni wpływ zwiększania gęstości siewu owsa stwierdzono w warunkach opóźnionego terminu siewu i niższego pH gleby. Owies nagoziarnisty charakteryzował się mniejszym plonem ziarna, wyższą zawartością białka w ziarnie, podobnym plonem białka i wyższym plonem energii netto dla trzody chlewnej.Item Plonowanie owsa nagoziarnistego na tle oplewionego w zależności od nawożenia azotem(IUNG-PIB, 2005) Noworolnik, Kazimierz; Maj, LeszekW latach 1998-2000 przeprowadzono serię doświadczeń polowych z owsem (w 3 miejscowościach rocznie) na glebach kompleksu żytniego dobrego, w północno-wschodnim rejonie Polski. Porównano plonowanie dwu odmian nagoziarnistych: Akt i STH 3997 i odmiany oplewionej Skrzat. Uwzględniono 4 poziomy nawożenia azotem: O, 30, 60 i 90 kg*ha:'. Owies nagoziarnisty charakteryzował się znacznie niższym plonem ziarna, dużo wyższą zawartością białka w ziarnie, trochę niższym plonem białka, ale nieco wyższym plonem energii netto (dla trzody chlewnej). Uzyskano znaczny wzrost plonu ziarna i białka badanych odmian w miarę zwiększania dawki azotu do 60 kg*ha:'. W warunkach opóźnionego terminu siewu i niższego pH gleby stwierdzono większą efektywność niskiej dawki azotu, ale mniejszą efektywność dużej dawki N niż przy wcześniejszym terminie siewu i wyższym pH gleby. Wyniki mają znaczenie poznawcze i praktyczne, ze względu na niedawne (1997) wprowadzenie do praktyki nagoziarnistej formy owsa i brak informacji w literaturze o jej reakcji na nawożenie azotem w zależności od terminu siewu i pH gleby.Item Wpływ sposobów ochrony pszenicy ozimej na jakość ziarna konsumpcyjnego(IUNG-PIB, 2005) Nowak, Władysław; Sowiński, Józef; Pietr, Stanisław J.; Kita, WłodzimierzW badaniach określono wpływ sposobów ochrony pszenicy na jakość ziarna konsumpcyjnego. W doświadczeniu przeprowadzonym w RZD Pawłowice należącym do AR we Wrocławiu określono wpływ ochrony fungicydami oraz bakterią Pseudomonas fluorescens (szczep PSR21) na wybrane parametry jakości ziarna dwóch odmian pszenicy ozimej Kobra i Zyta. Zebrane ziarno miało wysoką wartość technologiczną. W badanym okresie sposób ochrony nie miał istotnego wpływu na jego jakość. Wysoka temperatura powietrza w okresach intensywnego wzrostu oraz mała suma opadów nie sprzyjały rozwojowi chorób i efekt zastosowanych zabiegów ochronnych był mały. Odmiana Zyta odznaczała się lepszymi parametrami jakościowymi niż Kobra. Największe zróżnicowanie (na poziomie istotności a