Browse
Recent Submissions
Item XI Konferencja Naukowa Polskiego Towarzystwa Agronomicznego(Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach, 2025) Praca zbiorowaDrodzy Czytelnicy! Z wielką radością i satysfakcją oddajemy w Państwa ręce Streszczenia referatów i posterów XI Konferencji naukowej Polskiego Towarzystwa Agronomicznego pt. Współczesne wyzwania dla rolnictwa – perspektywy i kierunki rozwoju, która odbędzie się w dniach 17–19 września 2025 r. w Puławach, w historycznej siedzibie Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowego Instytutu Badawczego. Organizowana cyklicznie Konferencja PTA stanowi ważne forum wymiany wiedzy, poglądów i doświadczeń środowiska naukowego oraz praktyków rolnictwa. Jej celem jest prezentacja najnowszych wyników badań, a także wspólne poszukiwanie odpowiedzi na pytania dotyczące przyszłości polskiego rolnictwa w kontekście zmian klimatu, przemian społeczno-ekonomicznych, wyzwań środowiskowych oraz uwarunkowań prawnych. Wydarzenie to gromadzi ekspertów z wielu dziedzin nauk rolniczych, stwarzając przestrzeń do interdyscyplinarnej dyskusji o nowoczesnych kierunkach produkcji rolniczej, zrównoważonym gospodarowaniu zasobami oraz bezpieczeństwie żywnościowym. Wybór hasła przewodniego Konferencji – Współczesne wyzwania dla rolnictwa – perspektywy i kierunki rozwoju – nie jest przypadkowy. Rolnictwo XXI wieku to sektor o ogromnym znaczeniu strategicznym, który musi odpowiadać na potrzeby produkcyjne, oczekiwania konsumentów, wymagania środowiskowe, a jednocześnie sprostać wyzwaniom związanym z ochroną klimatu i bioróżnorodności. Coraz silniejszy nacisk kładzie się na wdrażanie nowych praktyk agroekologicznych, redukcję śladu węglowego, racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych, cyfryzację oraz wykorzystanie biotechnologii. W tym kontekście nauka pełni kluczową rolę w kształtowaniu polityki rolnej oraz wspieraniu producentów rolnych w dostosowywaniu się do nowych warunków. Program tegorocznej Konferencji obejmuje sesję plenarną, sześć tematycznych sesji referatowych oraz sesję posterową, w ramach których zaprezentowane zostaną 43 referaty oraz 74 postery. Problematyka ta odzwierciedla szeroki wachlarz aktualnych zagadnień w agronomii i pokrewnych dyscyplinach. Szczególnym punktem programu konferencji jest referat jubileuszowy, poświęcony 75-leciu działalności Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – PIB w Puławach. Jubileusz ten stanowi znakomitą okazję do podsumowania bogatego dorobku naukowego Instytutu, jego wkładu w rozwój polskiego rolnictwa oraz zaangażowania w rozwiązywanie problemów praktyki rolniczej. Prezentacja historii, osiągnięć oraz kierunków dalszego rozwoju IUNG-PIB w Puławach podkreśla jego znaczenie jako wiodącego ośrodka naukowego wspierającego rozwój rolnictwa w Polsce. Sesja plenarna otwiera obrady merytoryczne konferencji, dając przesłanki do dalszej dyskusji. Porusza ważne kwestie związane z przyszłością polskiego rolnictwa, uwarunkowaniami kształtującymi produkcję roślinną, a także bezpieczeństwem żywności. Wystąpienia uznanych ekspertów podejmują tematykę strategicznych kierunków rozwoju rolnictwa, opartą na badaniach i analizach z odniesieniem do aktualnych wyzwań, przed którymi stoi współczesne rolnictwo. Tematyka sesji referatowych obejmuje zagadnienia zrównoważonego gospodarowania zasobami naturalnymi, nowoczesnych technologii produkcji roślinnej, efektywnego i odpowiedzialnego nawożenia, jakości żywności i pasz w kontekście zdrowia ludzi i zwierząt, integrowanej ochrony roślin oraz wdrażania innowacji biotechnologicznych i cyfrowych. Poruszana problematyka łączy w sobie aspekty agronomiczne, środowiskowe, ekonomiczne i społeczne, podkreślając jednocześnie konieczność interdyscyplinarnego podejścia do badań i praktyki rolniczej. Tak szerokie ujęcie stanowi odpowiedź na rosnące potrzeby łączenia wiedzy naukowej z praktycznymi rozwiązaniami, które wspierają rozwój nowoczesnego i zrównoważonego rolnictwa. W imieniu Komitetu Organizacyjnego serdecznie dziękuję wszystkim Prelegentom oraz Autorom posterów za zaangażowanie i wysiłek włożony w przygotowanie streszczeń zamieszczonych w tych materiałach. Dziękuję także Komitetowi Naukowemu i Partnerowi konferencji Krajowej Stacji Chemiczno-Rolniczej za wkład w kształtowanie programu konferencji oraz instytucjom wspierającym, w szczególności Ministerstwu Nauki i Szkolnictwa Wyższego, za dofinansowanie wydarzenia w ramach programu „Doskonała Nauka II”. Szczególne wyrazy wdzięczności kieruję również do Patronów Honorowych konferencji: Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Pana Stefana Krajewskiego, Marszałka Województwa Lubelskiego – Pana Jarosława Stawiarskiego, Prezydenta Miasta Puławy – Pana Pawła Maja oraz Dyrektora IUNG-PIB w Puławach – Pana Mariusza Matyki. Mam nadzieję, że tegoroczna XI Konferencja naukowa PTA pt. Współczesne wyzwania dla rolnictwa – perspektywy i kierunki rozwoju, będzie dla wszystkich Koleżanek i Kolegów, członków i sympatyków PTA nie tylko źródłem inspiracji naukowych, ale również okazją do owocnych rozmów, integracji środowiska oraz budowania trwałych relacji zawodowych, czego Państwu i sobie serdecznie życzę. Z wyrazami szacunku prof. dr hab. Mariola Staniak Przewodnicząca Komitetu OrganizacyjnegoItem Historia puławskiego ośrodka nauk rolniczych(Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach, 2024) Hołubowicz-Kliza, Grażyna; Stochmal, Robert; Mikulska, KatarzynaSzanowni Państwo W bogatej, obfitującej w doniosłe dla Polski wydarzenia, historii Puław – są dwa okresy, które łączy wspólne przesłanie „ocalić od zapomnienia”. Pierwszy z tych okresów wiąże się z działalnością książęcej rodziny Czartoryskich, przypadającą na lata 1731–1832. Okresowi temu poświęcono wiele opracowań i analiz. Zwraca się w nich uwagę na różne aspekty działalności rodziny książąt Czartoryskich takie jak: wspieranie dążeń niepodległościowych, aktywność w sferze polityki i wspierania reform, kształtowanie postaw patriotycznych społeczeństwa, wspieranie artystów reprezentujących różne dziedziny sztuki, tworzenie i wzbogacanie zbiorów muzealnych, budowa nowych obiektów w Osadzie Pałacowej, zakładanie parku i ogrodów, wspieranie nowoczesnego rolnictwa, oświaty i kultury ludności rolniczej. Ten okres chlubnie zapisał się w historii i pamięci polskiego społeczeństwa. Znacznie mniej uwagi poświęcono dotychczas II okresowi w historii Puław, zwanych też przez szereg lat Nową Aleksandrią. Ten okres rozpoczynający się w 1862 r. trwa do chwili obecnej. Jego wyznacznikiem jest utworzenie i funkcjonowanie ośrodka nauk rolniczych. Tym problemom na tle historii Puław poświęcano dotychczas relatywnie mniej miejsca w opracowaniach naukowych. Część z nich miała charakter fragmentaryczny i dotyczyła działalności placówek naukowych funkcjonujących w ciągu ponad 160-letniego okresu. Powstałe dotychczas różnego rodzaju opracowania (prezentacje i publikacje) wiązały się z reguły z jubileuszami. Są one niewątpliwie ważnymi źródłami informacji, przydatnymi do opracowania całej niezwykle bogatej historii Puławskiego Ośrodka Nauk Rolniczych. Dał się jednak zauważyć brak opracowania o charakterze szerszym. Istniejącą lukę w piśmiennictwie wypełnia opracowanie poświęcone dziejom Puławskiego Ośrodka Nauk Rolniczych, przygotowane przez Zespół pod kierunkiem Pani dr inż. Grażyny Hołubowicz-Klizy. Autorzy zgromadzili i opracowali bogaty materiał źródłowy. W sposób szeroki przedstawili dokonania naukowe, upowszechnieniowe i wdrożeniowe wspierające polskie rolnictwo. Pokazali również wpływ powstania i funkcjonowania Ośrodka Nauk Rolniczych na codzienne życie i atmosferę Puław. Efektem pracy i osobistego zaangażowania całego Zespołu jest niniejsze opracowanie, do lektury którego gorąco Państwa zachęcam. Jest to praca, którą warto i należy przeczytać. Przemawiają za tym słowa z wiersza C.K. Norwida: „Żeby widzieć drogę przyszłą trzeba wiedzieć skąd się przyszło”. Uprzejmie składam wyrazy uznania całemu Zespołowi Autorskiemu za zaangażowanie i podjęcie pracy nad przydatnym dla różnych grup zainteresowanych opracowaniem. Opracowanie to jest cenną formą promocji osiągnięć nauk rolniczych w Polsce, a jednocześnie pokazuje wkład nauki do rozwoju rolnictwa. prof. dr hab. Stanisław KrasowiczItem Materiały konferencyjne „Preparaty mikrobiologiczne w rolnictwie i ochronie środowiska” Puławy, 27–28 maja 2025 roku(Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach, 2025) Praca zbiorowa pod redakcją Anny GałązkiProdukcja preparatów mikrobiologicznych jest obecnie jednym z najszybciej rozwijających się segmentów rynku rolno-spożywczego. Wzrastająca świadomość konieczności ograniczania nadmiernej chemizacji rolnictwa, a jednocześnie utrzymania wysokiej bioróżnorodności i aktywności biologicznej gleb spowodowała, że znacząco zwiększyło się zainteresowanie naturalnymi środkami stosowanymi w rolnictwie. Jedną z takich koncepcji jest wykorzystanie biotechnologicznych cech i właściwości metabolicznych mikroorganizmów do opracowania i produkcji preparatów mikrobiologicznych, biostymulatorów lub biologicznych środków ochrony roślin, których czynnikiem aktywnym są mikroorganizmy. Stosowanie preparatów mikrobiologicznych w rolnictwie stanowi efektywne i bezpieczne rozwiązanie, które może okazać się niezbędne w obliczu zarówno intensyfikacji produkcji rolnej, jak i zmian klimatu. Jest to nie tylko ważne w celu utrzymania wysokiej aktywności biologicznej gleb, ale także w kontekście biostymulacji i ochrony roślin. W przypadku ograniczenia negatywnego oddziaływania czynników zewnętrznych stosowana biostymulacja roślin obejmuje przede wszystkim: przyspieszanie procesów życiowych roślin, zwiększanie odporności roślin na warunki stresowe oraz stymulację rozwoju części nadziemnych i podziemnych roślin. Ze stymulacją wzrostu i rozwoju roślin związane jest stosowanie preparatów mikrobiologicznych, które skutecznie uzupełniają nawożenie upraw i ochronę roślin, wpływając tym samym na optymalizację kosztów związanych z produkcją roślinną. Obecnie na liści nawozowych produktów mikrobiologicznych znajduje się ponad 300 produktów, których komponent mikrobiologiczny stanowi zarówno jedno-, dwu-, jak i wieloskładnikowe konsorcja mikrobiologiczne. Są to produkty bakteryjne, grzybowe lub mieszane. Stąd też pomimo dostępności wyników badań naukowych prowadzonych z wykorzystaniem produktów mikrobiologicznych, należy podjąć działania pozwalające na podniesienie kwalifikacji w zakresie stosowania produktów mikrobiologicznych, ich zasadności i korzyści wpływających na środowisko glebowe i roślinę, jak również oceny ich komponentu mikrobiologicznego. Ponadto wciąż istnieje potrzeba prowadzenia działań edukacyjnych dla praktyki w celu podniesienia wiedzy w zakresie stosowania produktów mikrobiologicznych, ich zasadności i korzyści wpływających na środowisko glebowe i roślinę, w tym na zwiększenie bioróżnorodności. Serdecznie dziękujemy za tak duże zainteresowanie konferencją pt. „Preparaty mikrobiologiczne w rolnictwie i ochronie środowiska”. Do udziału w wydarzeniu zgłosiło się ponad 150 uczestników: pracowników naukowych i doktorantów, przedstawicieli ośrodków doradztwa rolniczego, urzędników administracji państwowej, pracowników sektora rolnego, rolników, przedstawicieli firm agrochemicznych oraz specjalistów reprezentujących różne dyscypliny i specjalności wiążące się z problematyką obrad. Jako organizatorzy mamy nadzieję, że niniejsze wydarzenie będzie stanowić doskonałą okazję do spotkania naukowców i praktyków zajmujących się zagadnieniami dotyczącymi zastosowania w praktyce preparatów mikrobiologicznych, a także badaniami z obszarów związanych z ekologią mikroorganizmów, ochroną środowiska oraz rolnictwem i ogrodnictwem. prof. dr hab. Anna GałązkaItem Poradnik dobrych praktyk płodozmianowych w rolnictwie ekologicznym(Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy, 2023) Stalenga, Jarosław; Jończyk, KrzysztofW rolnictwie ekologicznym, z uwagi na zakaz stosowania syntetycznych nawozów mineralnych oraz chemicznych środków ochrony roślin, poprawnie skonstruowany płodozmian ma kluczowe znaczenie dla efektywnej produkcji rolniczej. W planowaniu płodozmianu oprócz istotnych czynników przyrodniczo-ekologicznych powinno się także uwzględniać strukturę organizacyjną gospodarstwa, zasoby siły roboczej i parku maszynowego, jak również potrzeby rynku. Kluczowym długofalowym celem w planowaniu płodozmianu w rolnictwie ekologicznym jest zwiększanie lub utrzymywanie na odpowiednim poziomie żyzności gleby, co w efekcie powinno zapewniać stabilne warunki dla prowadzenia opłacalnej i zrównoważonej produkcji rolniczej. Niniejszy poradnik skierowany jest głównie do doradców, rolników ekologicznych, ale także do studentów i uczniów szkół rolniczych.Item Mikroorganizmy solubilizujace fosforany znaczenie w rolnictwie i remediacji(Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy) Siebielec, Sylwia; Kozieł, Monika; Siebielec, Grzegorz; Woźniak, MałgorzataItem Efektywność plonotwórcza siarki i azotu w produkcji żyta jarego(Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy) Podleśna, Anna; Narolski, BartoszPrzedmiotem badań empirycznych prezentowanych w niniejszej pracy było rozpoznanie wpływu siarki nawozowej na plonowanie i jakość ziarna żyta jarego oraz zawartość i akumulację azotu i siarki w roślinie. W ramach badań przeprowadzono ścisłe 3-letnie doświadczenie polowe. Przedmiotem doświadczenia było żyto jare (Secale cereale L.)odmiany Bojko nawożone różnymi dawkami azotu (czynnik I) i siarki (czynnik II). Eksperyment przeprowadzono w latach 2009-2011 według metody split-plot, w gospodarstwie indywidualnym w Malicach koło Hrubieszowa, na glebie zaliczonej do kompleksu żytniego dobrego. Przedplonem dla żyta był ziemniak, pod który zastosowano obornik bydlęcy w dawce 30 t·ha-1. Doświadczenie prowadzone było w 4 powtórzeniach. Na podstawie przeprowadzonych badań wykazano, że żyto jare odmiany Bojko wykazało dodatnią reakcję na nawożenie azotem i siarką wyrażoną wielkością i jakością plonów. Najbardziej korzystny wpływ na plon ziarna żyta jarego oraz jego strukturę, cechy biometryczne i jakość technologiczną oraz chemiczną ziarna miało zastosowanie azotu (czynnik I) w dawce 60 i 90 kg∙ha-1 oraz siarki (czynnik II) w dawce 40 kg∙ha-1. Wartość badanych cech plonu i jakości ziarna żyta jarego była silniej determinowana przez nawożenie azotem i jego współdziałaniem z warunkami pogodowymi niż przez nawożenie siarką. Podsumowując należy stwierdzić, że w warunkach ujemnego bilansu siarki w glebach uprawnych konieczne jest stosowanie tego składnika w postaci nawozów mineralnych. Obecnie w rolnictwie polskim zaleca się integrowany system produkcji w związku z czym w uprawie żyta jarego należy rekomendować nawożenie azotem w dawce 60 kg N∙ha-1 w powiązaniu z dawką siarki wynikającą z zasobności gleby w ten składnik (do 40 kg S∙ha-1).Item Metodyka integrowanej produkcji chmielu(Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy) Skomra, UrszulaItem Agroleśnictwo (systemy rolno-leśne). Poradnik dla rolników i doradców rolnych(Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy) Borek, Robert; Zajączkowski, Jacek; Wójcik, Marcin; Malusa, Eligio; Tartanus, Małgorzata; Furmańczyk, Ewa; Jędrejek, Anna; Kozyra, Jerzy; Kozak, MałgorzataPublikacja jest wynikiem pracy ekspertów, posiadających wieloletnią praktykę oraz obszerną wiedzę w zakresie planowania oraz utrzymania systemów rolno-leśnych i zadrzewień. Poradnik został sfinansowany przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w ramach dotacji celowej IUNG-PIB. Agroleśnictwo (systemy rolno-leśne) jest to zespół praktyk rolniczych, gdzie drzewa lub krzewy są w sposób celowy zintegrowane z uprawą rolną lub hodowlą zwierząt na tym samym obszarze. Spełniają jednocześnie rolę produkcyjną oraz wiele funkcji środowiskowych, zwiększając odporność gospodarstw rolnych na zmiany ekonomiczne i środowiskowe. Publikacja szczegółowo omawia historię agroleśnictwa w kontekście Polski, zasady projektowania i pielęgnacji systemów rolno-leśnych, praktyczne wskazówki w zakresie sadzonek, techniki prowadzenia uprawy współrzędnej w sadach oraz specyfikę gospodarowania w systemach leśno-pastwiskowych. Omówiono również zasady wprowadzania i utrzymywania żywopłotów, pasów przeciwwietrznych i przeciwerozyjnych oraz pasów przywodnych oraz przedstawiono ekonomiczne znaczenie systemów rolno-leśnych. W projektowanym Planie Strategicznym dla WPR na lata 2023–2027 przewidziane zostało wsparcie finansowe dla rolników na zakładanie, jak i utrzymanie oraz pielęgnację systemów rolno-leśnych i zadrzewień śródpolnych. Publikacja została przygotowana w ramach zadania 6.0 dotacji celowej na 2021 "Identyfikacja i opracowanie nowych krajowych wskaźników jednostkowych oraz zrównoważonych metod produkcji dla celów ochrony środowiska i przeciwdziałania zmianom klimatu w rolnictwie".Item Metodyka integrowanej ochrony tytoniu(Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy) Doroszewska, Teresa; Berbeć, Apoloniusz