UPRAWA ROŚLIN NA GRUNTACH ORNYCH W WARUNKACH ZRÓŻNICOWANEGO ODCZYNU GLEBY
Loading...
Date
2025
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Abstract
Znaczna część gleb Polski, niezależnie od sposobu ich użytkowania, jest zakwaszona, a grunty orne w ponad 40% wykazują odczyn bardzo kwaśny i kwaśny. Wysoki udział gleb kwaśnych utrudnia, a w wielu przypadkach uniemożliwia spełnianie ich funkcji produkcyjnych, siedliskowych, retencyjnych oraz uzyskiwanie wysokojakościowych surowców do produkcji żywności bezpiecznej dla zdrowia człowieka oraz wysokowartościowej paszy dla zwierząt gospodarskich.
Odczyn jest podstawowym i najłatwiej mierzalnym wskaźnikiem jakości gleby, decydującym o przebiegu wielu procesów glebowych. Regulowany jest przez zastosowanie wapnowania, które polega na nawożeniu gleby zasadowymi związkami wapnia w celu zobojętnienia nadmiernej kwasowości. Wapnowanie jest ważnym zabiegiem agrotechnicznym/środowiskowym o wielokierunkowym wpływie na właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne gleb. Sprzyja zwiększeniu aktywności mikrobiologicznej środowiska glebowego, intensyfikacji procesów mineralizacji, zwiększeniu dostępności i efektywności składników mineralnych. Wapnowanie, poprzez wpływ na zmniejszenie rozpuszczalności soli metali ciężkich, jest również czynnikiem zmniejszającym ich przemieszczanie się w łańcuchu troficznym. Uprawa roślin na glebach o optymalnym dla nich odczynie gwarantuje dobre wykorzystanie składników pokarmowych z rezerw glebowych, nawozów naturalnych i mineralnych. W praktyce rolniczej do oceny zakwaszenia gleb stosowane są w naszym kraju pomiary pH w zawiesinie gleby w 1 mol·dm–3 chlorku potasu.
Niniejsze opracowanie ma na celu przedstawienie praktycznych informacji dotyczących uprawy roślin w warunkach różnego odczynu gleb. Omówiono przyczyny zakwaszania się gleb (naturalne, przyrodnicze), ze szczególnym uwzględnieniem działania zakwaszającego nawozów mineralnych. Wymieniono wymagania roślin zbożowych, okopowych, przemysłowych, pastewnych co do pH gleby, omówiono także strategię ich wapnowania. Scharakteryzowano środki wapnujące, przedstawiono podstawowe zalecenia w zakresie wapnowania gleb. W ramach podsumowania opracowano również wskazówki, jakimi należy się kierować przy podjęciu najlepszej decyzji dotyczącej wapnowania gleb.
Description
Keywords
uprawa roślin, odczyn gleby, nawożenie