Książki, rozdziały
Permanent URI for this collection
Browse
Browsing Książki, rozdziały by Title
Now showing 1 - 10 of 10
Results Per Page
Sort Options
Item Agroleśnictwo (systemy rolno-leśne). Poradnik dla rolników i doradców rolnych(Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy) Borek, Robert; Zajączkowski, Jacek; Wójcik, Marcin; Malusa, Eligio; Tartanus, Małgorzata; Furmańczyk, Ewa; Jędrejek, Anna; Kozyra, Jerzy; Kozak, MałgorzataPublikacja jest wynikiem pracy ekspertów, posiadających wieloletnią praktykę oraz obszerną wiedzę w zakresie planowania oraz utrzymania systemów rolno-leśnych i zadrzewień. Poradnik został sfinansowany przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w ramach dotacji celowej IUNG-PIB. Agroleśnictwo (systemy rolno-leśne) jest to zespół praktyk rolniczych, gdzie drzewa lub krzewy są w sposób celowy zintegrowane z uprawą rolną lub hodowlą zwierząt na tym samym obszarze. Spełniają jednocześnie rolę produkcyjną oraz wiele funkcji środowiskowych, zwiększając odporność gospodarstw rolnych na zmiany ekonomiczne i środowiskowe. Publikacja szczegółowo omawia historię agroleśnictwa w kontekście Polski, zasady projektowania i pielęgnacji systemów rolno-leśnych, praktyczne wskazówki w zakresie sadzonek, techniki prowadzenia uprawy współrzędnej w sadach oraz specyfikę gospodarowania w systemach leśno-pastwiskowych. Omówiono również zasady wprowadzania i utrzymywania żywopłotów, pasów przeciwwietrznych i przeciwerozyjnych oraz pasów przywodnych oraz przedstawiono ekonomiczne znaczenie systemów rolno-leśnych. W projektowanym Planie Strategicznym dla WPR na lata 2023–2027 przewidziane zostało wsparcie finansowe dla rolników na zakładanie, jak i utrzymanie oraz pielęgnację systemów rolno-leśnych i zadrzewień śródpolnych. Publikacja została przygotowana w ramach zadania 6.0 dotacji celowej na 2021 "Identyfikacja i opracowanie nowych krajowych wskaźników jednostkowych oraz zrównoważonych metod produkcji dla celów ochrony środowiska i przeciwdziałania zmianom klimatu w rolnictwie".Item Efektywność plonotwórcza siarki i azotu w produkcji żyta jarego(Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy) Podleśna, Anna; Narolski, BartoszPrzedmiotem badań empirycznych prezentowanych w niniejszej pracy było rozpoznanie wpływu siarki nawozowej na plonowanie i jakość ziarna żyta jarego oraz zawartość i akumulację azotu i siarki w roślinie. W ramach badań przeprowadzono ścisłe 3-letnie doświadczenie polowe. Przedmiotem doświadczenia było żyto jare (Secale cereale L.)odmiany Bojko nawożone różnymi dawkami azotu (czynnik I) i siarki (czynnik II). Eksperyment przeprowadzono w latach 2009-2011 według metody split-plot, w gospodarstwie indywidualnym w Malicach koło Hrubieszowa, na glebie zaliczonej do kompleksu żytniego dobrego. Przedplonem dla żyta był ziemniak, pod który zastosowano obornik bydlęcy w dawce 30 t·ha-1. Doświadczenie prowadzone było w 4 powtórzeniach. Na podstawie przeprowadzonych badań wykazano, że żyto jare odmiany Bojko wykazało dodatnią reakcję na nawożenie azotem i siarką wyrażoną wielkością i jakością plonów. Najbardziej korzystny wpływ na plon ziarna żyta jarego oraz jego strukturę, cechy biometryczne i jakość technologiczną oraz chemiczną ziarna miało zastosowanie azotu (czynnik I) w dawce 60 i 90 kg∙ha-1 oraz siarki (czynnik II) w dawce 40 kg∙ha-1. Wartość badanych cech plonu i jakości ziarna żyta jarego była silniej determinowana przez nawożenie azotem i jego współdziałaniem z warunkami pogodowymi niż przez nawożenie siarką. Podsumowując należy stwierdzić, że w warunkach ujemnego bilansu siarki w glebach uprawnych konieczne jest stosowanie tego składnika w postaci nawozów mineralnych. Obecnie w rolnictwie polskim zaleca się integrowany system produkcji w związku z czym w uprawie żyta jarego należy rekomendować nawożenie azotem w dawce 60 kg N∙ha-1 w powiązaniu z dawką siarki wynikającą z zasobności gleby w ten składnik (do 40 kg S∙ha-1).Item Historia puławskiego ośrodka nauk rolniczych(Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach, 2024) Hołubowicz-Kliza, Grażyna; Stochmal, Robert; Mikulska, KatarzynaSzanowni Państwo W bogatej, obfitującej w doniosłe dla Polski wydarzenia, historii Puław – są dwa okresy, które łączy wspólne przesłanie „ocalić od zapomnienia”. Pierwszy z tych okresów wiąże się z działalnością książęcej rodziny Czartoryskich, przypadającą na lata 1731–1832. Okresowi temu poświęcono wiele opracowań i analiz. Zwraca się w nich uwagę na różne aspekty działalności rodziny książąt Czartoryskich takie jak: wspieranie dążeń niepodległościowych, aktywność w sferze polityki i wspierania reform, kształtowanie postaw patriotycznych społeczeństwa, wspieranie artystów reprezentujących różne dziedziny sztuki, tworzenie i wzbogacanie zbiorów muzealnych, budowa nowych obiektów w Osadzie Pałacowej, zakładanie parku i ogrodów, wspieranie nowoczesnego rolnictwa, oświaty i kultury ludności rolniczej. Ten okres chlubnie zapisał się w historii i pamięci polskiego społeczeństwa. Znacznie mniej uwagi poświęcono dotychczas II okresowi w historii Puław, zwanych też przez szereg lat Nową Aleksandrią. Ten okres rozpoczynający się w 1862 r. trwa do chwili obecnej. Jego wyznacznikiem jest utworzenie i funkcjonowanie ośrodka nauk rolniczych. Tym problemom na tle historii Puław poświęcano dotychczas relatywnie mniej miejsca w opracowaniach naukowych. Część z nich miała charakter fragmentaryczny i dotyczyła działalności placówek naukowych funkcjonujących w ciągu ponad 160-letniego okresu. Powstałe dotychczas różnego rodzaju opracowania (prezentacje i publikacje) wiązały się z reguły z jubileuszami. Są one niewątpliwie ważnymi źródłami informacji, przydatnymi do opracowania całej niezwykle bogatej historii Puławskiego Ośrodka Nauk Rolniczych. Dał się jednak zauważyć brak opracowania o charakterze szerszym. Istniejącą lukę w piśmiennictwie wypełnia opracowanie poświęcone dziejom Puławskiego Ośrodka Nauk Rolniczych, przygotowane przez Zespół pod kierunkiem Pani dr inż. Grażyny Hołubowicz-Klizy. Autorzy zgromadzili i opracowali bogaty materiał źródłowy. W sposób szeroki przedstawili dokonania naukowe, upowszechnieniowe i wdrożeniowe wspierające polskie rolnictwo. Pokazali również wpływ powstania i funkcjonowania Ośrodka Nauk Rolniczych na codzienne życie i atmosferę Puław. Efektem pracy i osobistego zaangażowania całego Zespołu jest niniejsze opracowanie, do lektury którego gorąco Państwa zachęcam. Jest to praca, którą warto i należy przeczytać. Przemawiają za tym słowa z wiersza C.K. Norwida: „Żeby widzieć drogę przyszłą trzeba wiedzieć skąd się przyszło”. Uprzejmie składam wyrazy uznania całemu Zespołowi Autorskiemu za zaangażowanie i podjęcie pracy nad przydatnym dla różnych grup zainteresowanych opracowaniem. Opracowanie to jest cenną formą promocji osiągnięć nauk rolniczych w Polsce, a jednocześnie pokazuje wkład nauki do rozwoju rolnictwa. prof. dr hab. Stanisław KrasowiczItem Materiały konferencyjne „Preparaty mikrobiologiczne w rolnictwie i ochronie środowiska” Puławy, 27–28 maja 2025 roku(Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach, 2025) Praca zbiorowa pod redakcją Anny GałązkiProdukcja preparatów mikrobiologicznych jest obecnie jednym z najszybciej rozwijających się segmentów rynku rolno-spożywczego. Wzrastająca świadomość konieczności ograniczania nadmiernej chemizacji rolnictwa, a jednocześnie utrzymania wysokiej bioróżnorodności i aktywności biologicznej gleb spowodowała, że znacząco zwiększyło się zainteresowanie naturalnymi środkami stosowanymi w rolnictwie. Jedną z takich koncepcji jest wykorzystanie biotechnologicznych cech i właściwości metabolicznych mikroorganizmów do opracowania i produkcji preparatów mikrobiologicznych, biostymulatorów lub biologicznych środków ochrony roślin, których czynnikiem aktywnym są mikroorganizmy. Stosowanie preparatów mikrobiologicznych w rolnictwie stanowi efektywne i bezpieczne rozwiązanie, które może okazać się niezbędne w obliczu zarówno intensyfikacji produkcji rolnej, jak i zmian klimatu. Jest to nie tylko ważne w celu utrzymania wysokiej aktywności biologicznej gleb, ale także w kontekście biostymulacji i ochrony roślin. W przypadku ograniczenia negatywnego oddziaływania czynników zewnętrznych stosowana biostymulacja roślin obejmuje przede wszystkim: przyspieszanie procesów życiowych roślin, zwiększanie odporności roślin na warunki stresowe oraz stymulację rozwoju części nadziemnych i podziemnych roślin. Ze stymulacją wzrostu i rozwoju roślin związane jest stosowanie preparatów mikrobiologicznych, które skutecznie uzupełniają nawożenie upraw i ochronę roślin, wpływając tym samym na optymalizację kosztów związanych z produkcją roślinną. Obecnie na liści nawozowych produktów mikrobiologicznych znajduje się ponad 300 produktów, których komponent mikrobiologiczny stanowi zarówno jedno-, dwu-, jak i wieloskładnikowe konsorcja mikrobiologiczne. Są to produkty bakteryjne, grzybowe lub mieszane. Stąd też pomimo dostępności wyników badań naukowych prowadzonych z wykorzystaniem produktów mikrobiologicznych, należy podjąć działania pozwalające na podniesienie kwalifikacji w zakresie stosowania produktów mikrobiologicznych, ich zasadności i korzyści wpływających na środowisko glebowe i roślinę, jak również oceny ich komponentu mikrobiologicznego. Ponadto wciąż istnieje potrzeba prowadzenia działań edukacyjnych dla praktyki w celu podniesienia wiedzy w zakresie stosowania produktów mikrobiologicznych, ich zasadności i korzyści wpływających na środowisko glebowe i roślinę, w tym na zwiększenie bioróżnorodności. Serdecznie dziękujemy za tak duże zainteresowanie konferencją pt. „Preparaty mikrobiologiczne w rolnictwie i ochronie środowiska”. Do udziału w wydarzeniu zgłosiło się ponad 150 uczestników: pracowników naukowych i doktorantów, przedstawicieli ośrodków doradztwa rolniczego, urzędników administracji państwowej, pracowników sektora rolnego, rolników, przedstawicieli firm agrochemicznych oraz specjalistów reprezentujących różne dyscypliny i specjalności wiążące się z problematyką obrad. Jako organizatorzy mamy nadzieję, że niniejsze wydarzenie będzie stanowić doskonałą okazję do spotkania naukowców i praktyków zajmujących się zagadnieniami dotyczącymi zastosowania w praktyce preparatów mikrobiologicznych, a także badaniami z obszarów związanych z ekologią mikroorganizmów, ochroną środowiska oraz rolnictwem i ogrodnictwem. prof. dr hab. Anna GałązkaItem Metodyka integrowanej ochrony tytoniu(Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy) Doroszewska, Teresa; Berbeć, ApoloniuszItem Metodyka integrowanej produkcji chmielu(Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy) Skomra, UrszulaItem Mikroorganizmy solubilizujace fosforany znaczenie w rolnictwie i remediacji(Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy) Siebielec, Sylwia; Kozieł, Monika; Siebielec, Grzegorz; Woźniak, MałgorzataItem Poradnik dobrych praktyk płodozmianowych w rolnictwie ekologicznym(Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy, 2023) Stalenga, Jarosław; Jończyk, KrzysztofW rolnictwie ekologicznym, z uwagi na zakaz stosowania syntetycznych nawozów mineralnych oraz chemicznych środków ochrony roślin, poprawnie skonstruowany płodozmian ma kluczowe znaczenie dla efektywnej produkcji rolniczej. W planowaniu płodozmianu oprócz istotnych czynników przyrodniczo-ekologicznych powinno się także uwzględniać strukturę organizacyjną gospodarstwa, zasoby siły roboczej i parku maszynowego, jak również potrzeby rynku. Kluczowym długofalowym celem w planowaniu płodozmianu w rolnictwie ekologicznym jest zwiększanie lub utrzymywanie na odpowiednim poziomie żyzności gleby, co w efekcie powinno zapewniać stabilne warunki dla prowadzenia opłacalnej i zrównoważonej produkcji rolniczej. Niniejszy poradnik skierowany jest głównie do doradców, rolników ekologicznych, ale także do studentów i uczniów szkół rolniczych.Item UPRAWA ROŚLIN NA GRUNTACH ORNYCH W WARUNKACH ZRÓŻNICOWANEGO ODCZYNU GLEBY(Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 2025) Ochal, Piotr; Grabiński, Jerzy; Pecio, Alicja; Podleśny, JanuszZnaczna część gleb Polski, niezależnie od sposobu ich użytkowania, jest zakwaszona, a grunty orne w ponad 40% wykazują odczyn bardzo kwaśny i kwaśny. Wysoki udział gleb kwaśnych utrudnia, a w wielu przypadkach uniemożliwia spełnianie ich funkcji produkcyjnych, siedliskowych, retencyjnych oraz uzyskiwanie wysokojakościowych surowców do produkcji żywności bezpiecznej dla zdrowia człowieka oraz wysokowartościowej paszy dla zwierząt gospodarskich. Odczyn jest podstawowym i najłatwiej mierzalnym wskaźnikiem jakości gleby, decydującym o przebiegu wielu procesów glebowych. Regulowany jest przez zastosowanie wapnowania, które polega na nawożeniu gleby zasadowymi związkami wapnia w celu zobojętnienia nadmiernej kwasowości. Wapnowanie jest ważnym zabiegiem agrotechnicznym/środowiskowym o wielokierunkowym wpływie na właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne gleb. Sprzyja zwiększeniu aktywności mikrobiologicznej środowiska glebowego, intensyfikacji procesów mineralizacji, zwiększeniu dostępności i efektywności składników mineralnych. Wapnowanie, poprzez wpływ na zmniejszenie rozpuszczalności soli metali ciężkich, jest również czynnikiem zmniejszającym ich przemieszczanie się w łańcuchu troficznym. Uprawa roślin na glebach o optymalnym dla nich odczynie gwarantuje dobre wykorzystanie składników pokarmowych z rezerw glebowych, nawozów naturalnych i mineralnych. W praktyce rolniczej do oceny zakwaszenia gleb stosowane są w naszym kraju pomiary pH w zawiesinie gleby w 1 mol·dm–3 chlorku potasu. Niniejsze opracowanie ma na celu przedstawienie praktycznych informacji dotyczących uprawy roślin w warunkach różnego odczynu gleb. Omówiono przyczyny zakwaszania się gleb (naturalne, przyrodnicze), ze szczególnym uwzględnieniem działania zakwaszającego nawozów mineralnych. Wymieniono wymagania roślin zbożowych, okopowych, przemysłowych, pastewnych co do pH gleby, omówiono także strategię ich wapnowania. Scharakteryzowano środki wapnujące, przedstawiono podstawowe zalecenia w zakresie wapnowania gleb. W ramach podsumowania opracowano również wskazówki, jakimi należy się kierować przy podjęciu najlepszej decyzji dotyczącej wapnowania gleb.Item XI Konferencja Naukowa Polskiego Towarzystwa Agronomicznego(Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach, 2025) Praca zbiorowaDrodzy Czytelnicy! Z wielką radością i satysfakcją oddajemy w Państwa ręce Streszczenia referatów i posterów XI Konferencji naukowej Polskiego Towarzystwa Agronomicznego pt. Współczesne wyzwania dla rolnictwa – perspektywy i kierunki rozwoju, która odbędzie się w dniach 17–19 września 2025 r. w Puławach, w historycznej siedzibie Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowego Instytutu Badawczego. Organizowana cyklicznie Konferencja PTA stanowi ważne forum wymiany wiedzy, poglądów i doświadczeń środowiska naukowego oraz praktyków rolnictwa. Jej celem jest prezentacja najnowszych wyników badań, a także wspólne poszukiwanie odpowiedzi na pytania dotyczące przyszłości polskiego rolnictwa w kontekście zmian klimatu, przemian społeczno-ekonomicznych, wyzwań środowiskowych oraz uwarunkowań prawnych. Wydarzenie to gromadzi ekspertów z wielu dziedzin nauk rolniczych, stwarzając przestrzeń do interdyscyplinarnej dyskusji o nowoczesnych kierunkach produkcji rolniczej, zrównoważonym gospodarowaniu zasobami oraz bezpieczeństwie żywnościowym. Wybór hasła przewodniego Konferencji – Współczesne wyzwania dla rolnictwa – perspektywy i kierunki rozwoju – nie jest przypadkowy. Rolnictwo XXI wieku to sektor o ogromnym znaczeniu strategicznym, który musi odpowiadać na potrzeby produkcyjne, oczekiwania konsumentów, wymagania środowiskowe, a jednocześnie sprostać wyzwaniom związanym z ochroną klimatu i bioróżnorodności. Coraz silniejszy nacisk kładzie się na wdrażanie nowych praktyk agroekologicznych, redukcję śladu węglowego, racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych, cyfryzację oraz wykorzystanie biotechnologii. W tym kontekście nauka pełni kluczową rolę w kształtowaniu polityki rolnej oraz wspieraniu producentów rolnych w dostosowywaniu się do nowych warunków. Program tegorocznej Konferencji obejmuje sesję plenarną, sześć tematycznych sesji referatowych oraz sesję posterową, w ramach których zaprezentowane zostaną 43 referaty oraz 74 postery. Problematyka ta odzwierciedla szeroki wachlarz aktualnych zagadnień w agronomii i pokrewnych dyscyplinach. Szczególnym punktem programu konferencji jest referat jubileuszowy, poświęcony 75-leciu działalności Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – PIB w Puławach. Jubileusz ten stanowi znakomitą okazję do podsumowania bogatego dorobku naukowego Instytutu, jego wkładu w rozwój polskiego rolnictwa oraz zaangażowania w rozwiązywanie problemów praktyki rolniczej. Prezentacja historii, osiągnięć oraz kierunków dalszego rozwoju IUNG-PIB w Puławach podkreśla jego znaczenie jako wiodącego ośrodka naukowego wspierającego rozwój rolnictwa w Polsce. Sesja plenarna otwiera obrady merytoryczne konferencji, dając przesłanki do dalszej dyskusji. Porusza ważne kwestie związane z przyszłością polskiego rolnictwa, uwarunkowaniami kształtującymi produkcję roślinną, a także bezpieczeństwem żywności. Wystąpienia uznanych ekspertów podejmują tematykę strategicznych kierunków rozwoju rolnictwa, opartą na badaniach i analizach z odniesieniem do aktualnych wyzwań, przed którymi stoi współczesne rolnictwo. Tematyka sesji referatowych obejmuje zagadnienia zrównoważonego gospodarowania zasobami naturalnymi, nowoczesnych technologii produkcji roślinnej, efektywnego i odpowiedzialnego nawożenia, jakości żywności i pasz w kontekście zdrowia ludzi i zwierząt, integrowanej ochrony roślin oraz wdrażania innowacji biotechnologicznych i cyfrowych. Poruszana problematyka łączy w sobie aspekty agronomiczne, środowiskowe, ekonomiczne i społeczne, podkreślając jednocześnie konieczność interdyscyplinarnego podejścia do badań i praktyki rolniczej. Tak szerokie ujęcie stanowi odpowiedź na rosnące potrzeby łączenia wiedzy naukowej z praktycznymi rozwiązaniami, które wspierają rozwój nowoczesnego i zrównoważonego rolnictwa. W imieniu Komitetu Organizacyjnego serdecznie dziękuję wszystkim Prelegentom oraz Autorom posterów za zaangażowanie i wysiłek włożony w przygotowanie streszczeń zamieszczonych w tych materiałach. Dziękuję także Komitetowi Naukowemu i Partnerowi konferencji Krajowej Stacji Chemiczno-Rolniczej za wkład w kształtowanie programu konferencji oraz instytucjom wspierającym, w szczególności Ministerstwu Nauki i Szkolnictwa Wyższego, za dofinansowanie wydarzenia w ramach programu „Doskonała Nauka II”. Szczególne wyrazy wdzięczności kieruję również do Patronów Honorowych konferencji: Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Pana Stefana Krajewskiego, Marszałka Województwa Lubelskiego – Pana Jarosława Stawiarskiego, Prezydenta Miasta Puławy – Pana Pawła Maja oraz Dyrektora IUNG-PIB w Puławach – Pana Mariusza Matyki. Mam nadzieję, że tegoroczna XI Konferencja naukowa PTA pt. Współczesne wyzwania dla rolnictwa – perspektywy i kierunki rozwoju, będzie dla wszystkich Koleżanek i Kolegów, członków i sympatyków PTA nie tylko źródłem inspiracji naukowych, ale również okazją do owocnych rozmów, integracji środowiska oraz budowania trwałych relacji zawodowych, czego Państwu i sobie serdecznie życzę. Z wyrazami szacunku prof. dr hab. Mariola Staniak Przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego