Ocena ekonomiczna i jakościowa uprawy pszenicy ozimej przy różnym poziomie nawożenia azotem
Loading...
Date
2005
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
IUNG-PIB
Abstract
Celem badań było określenie parametrów jakościowych ziarna pszenicy w zależności od dawki nawożenia azotem oraz ocena efektywności ekonomicznej produkcji. Badania prowadzono w latach 1998-2001 w SD w Osinach i Jelczu-Laskowicach oraz RZD w Błoniu-Topoli. Czynnikiem doświadczenia była dawka nawożenia azotem (O,40,80, 120, 160 i 200 kg N'ha'). W badaniach uwzględniono odmiany chlebowe - Mikon i Kobra (1998 rok) oraz jakościowe - Korweta (lata 1999 i 2000).
Zabiegi agrotechniczne prowadzono zgodnie z zaleceniami IUNG. Zbiór wykonano w fazie dojrzałości pełnej pszenicy. Po zbiorze oznaczono wielkość plonu i cechy jakościowe ziarna. Wyniki opracowano statystycznie za pomocą analizy wariancji i testu Tukeya. Obok analizy wpływu różnych dawek azotu na wartość technologiczną ziarna pszenicy oceniono również ich wpływ na efektywność ekonomiczną produkcji. Podstawowym kryterium oceny ekonomicznej była nadwyżka bezpośrednia wyliczona jako różnica pomiędzy wartością plonu głównego, tj. ziarna (wyrażoną z uwzględnieniem ceny 550 zł*t-1), a kosztami bezpośrednimi (bez pracy własnej). Wyniki badań wskazują na istotną zależność wyróżników jakości od dawki nawożenia azotem. Wraz ze wzrostem dawki azotu wzrastała zawartość białka, glutenu oraz wartość wskaźnika sedymentacyjnego. Najwyższe wartości tych parametrów stwierdzono w obiektach z dawką 160-200 kg N*ha-1. Również ocena farinograficzna wykazała poprawę ich wartości przy wysokim nawożeniu. Dawka azotu nie miała wpływu na gęstość ziarna w stanie zsypnym, liczbę opadania i rozpływalność glutenu.
Analiza danych wykazała, że przy przyjętych do kalkulacji cenach zwiększenie nawożenia azotem do 160 i 200 kg N*ha-1 nie było uzasadnione ekonomicznie. Zwiększenie zużycia azotu powyżej 120 kg nie powodowało wzrostu plonów i wartości produkcji towarowej (ziarna) z I ha. Przyczyniało się natomiast do wzrostu kosztów bezpośrednich. W rezultacie wyższą efektywność ekonomiczną wykorzystania ziemi, pracy i kapitału zapewniała uprawa pszenicy ozimej przy niższym poziomie zużycia N, tj. 80 i 120 kg*ha-1.
Description
High quality of wheat grain is required for the milling and baking industries. The quality mainly depends on genetic properties, weather conditions and crop management practices. The aim of this research was to determine the influence of nitrogen fertilization rates on grain quality properties of winter wheat and economic evaluation of this production. A field experiment was laid out as randomized blocks with three replicates between 1999-200 l at the Experimental Station in Osiny, Jelcz- Laskowice and Blonie- Topola, Poland.
The rates of O, 40,80, 120, 160,200 kg N*ha-1 were used. The cultivars (Mikon and Kobra in 1999,
Korweta in 2000 and 2001) were sown on the optimum date. The plants were protected against weeds, pest and diseases by using standard methods. After the harvest the grain yield and grain qualities: test weight, protein content, gluten content, gluten weakening, falling number, sedimentation index, dought weakening,
dought resistance, water absorption were determined according to the ICC Standard Methods. The data were subjected to an analysis of variance. The influence of nitrogen fertilization on economic efficiency was also evaluated in this study. The basic valuation criterion was gross margin. The results of this experiment indicate that the nitrogen fertilization had strong influence on the quality of wheat. The increase of nitrogen fertilization doses had positive effect on protein content, gluten content, Zeleny test, and rheological properties. The nitrogen fertilization did not have effect on test weight and falling number and gluten weakening. The highest protein content, gluten content and sedimentation value were found while using
160 and 200 kg N*ha-1. Data analysis indicates that increasing nitrogen fertilization doses from 160 to 200 kg N*ha-1 was not economically justified. Increasing nitrogen fertilization above 120 kg N*ha-1 did not increase of grain yield or commercial production per 1 ha. But it contributed to an increase of direct costs.
As a result, high economic efficiency was found when the rates of80 and 120 kg N*ha-1 were used.
Keywords
jakość ziarna, nawożenie azotem, ocena ekonomiczna, pszenica ozima, grain quality, nitrogen fertilization, economic performance, winter wheat
Citation
Pamiętnik Puławski, 2005, 139, 175-188