Gospodarowanie wodą w rolnictwie w zmieniającym się klimacie Perspektywa przejścia na rolnictwo nawadniane a sprawiedliwe i zrównoważone korzystanie z wód w świetle rozwiązań hiszpańskich i postępu w informatyce OPINIE I KOMENTARZE

Abstract
Description
Artykuł stanowi przyczynek do dyskusji nad konieczną reformą systemową w dziedzinie gospodarki wodnej na obszarach wiejskich. Symulacje scenariuszy zmian klimatu w zakresie kształtowania się bilansu hydrologicznego wskazują na duże ryzyko częstych okresów deficytów opadów w przyszłości. Deficyty te mogą być na tyle duże, że polskie rolnictwo będzie zmuszone do przechodzenia na rolnictwo nawadniane. Należy się liczyć z gwałtownym wzrostem poboru wody na cele rolnicze, na co obecny system przydzielania pozwoleń wodnoprawnych nie jest przygotowany. Niezbędna jest reforma obejmująca planowanie przestrzenne, opodatkowanie gruntów, organizację utrzymania sieci melioracyjnych, retencjonowanie wody w krajobrazie i w glebie, optymalizację praktyk nawodnieniowych, ponowne wykorzystanie wody i zbieranie deszczówki. Część z tych praktyk została uwzględniona w Programie „Stop Suszy”, jednak wciąż brak systemowego rozwiązania zapewniającego zarówno sprawiedliwą dystrybucję i podział wód, jak i odnawialność zasobów. W artykule przeanalizowano zalety i wady hiszpańskiego modelu dystrybucji wody do nawodnień, opartego o Wspólnoty Nawodnieniowe, działającego od 1200 lat. Wskazano również możliwe rozwiązania automatyzacji, monitoringu i kontroli poboru wody i wielkości jej zasobów w świetle obecnych technologii informatycznych i trendów ich rozwoju.
Keywords
susze, zmiany klimatu, nawadnianie upraw, melioracje wodne, mała retencja, BigData, IoT, Wspólnoty Nawodnieniowe, rolnictwo precyzyjne, planowanie przestrzenne, FENACORE
Citation
Polish Journal of Agronomy 2020, 41, 38–48