Ograniczanie wpływu zagrożeń klimatycznych w odniesieniu do rolnictwa i obszarów wiejskich
Loading...
Date
2011
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach
Abstract
Description
W ostatnim 50-leciu zaobserwowano znaczące zmiany
klimatu – ocieplenie w każdej skali przestrzennej (globalnej, kontynentalnej,
regionalnej i lokalnej), zmiany opadów atmosferycznych
i szeregu ekstremów pogodowych, kurczenie się kriosfery
i wzrost poziomu morza. Większość zaobserwowanego ocieplenia
jest najprawdopodobniej wynikiem wzrostu atmosferycznego
stężenia gazów cieplarnianych, wywołanego przez człowieka.
Projekcje na przyszłość zwiastują jeszcze silniejsze zmiany klimatu,
które trzeba wziąć pod uwagę również w Polsce. Rolnictwo
silnie zależy od warunków klimatycznych, ale też wpływa
na zmiany klimatu, pełniąc różnorakie role: ofiary, beneficjenta,
współsprawcy zmian i sprzymierzeńca w przeciwdziałaniu zmianom.
Choć projekcje klimatyczne są niepewne ilościowo, pod
względem jakościowym zmiany są przewidywalne. Istnieje
w Polsce szereg zagrożeń klimatycznych dla rolnictwa i rozwoju
wsi, którym trzeba zapobiec. Rolnictwo podlega ryzyku wzrostu
częstotliwości wystąpienia niekorzystnych warunków klimatycznych,
a przez to – silniejszej zmienności plonowania z roku na
rok. Niedobory wody w sezonie wegetacyjnym stają się częstsze
i bardziej dotkliwe, a dramatyczne susze będą występowały częściej.
Istnieje też szereg innych zagrożeń jak: fale upałów, opady
intensywne, powodzie i osuwiska, silne wiatry, rozwój patogenów
związany z ociepleniem. Wielu niekorzystnych konsekwencji
zmian klimatu można uniknąć, osłabić je czy też opóźnić poprzez
realizację skutecznej polityki przeciwdziałania zmianom klimatu.
Rolnictwo posiada znaczący potencjał ograniczania emisji gazów
cieplarnianych i wiązania (sekwestracji) węgla. Redukcja emisji
jest niezbędna dla spełnienia obowiązków, jakie wziął na siebie
każdy kraj Unii Europejskiej.
Potrzebne jest dostosowanie (adaptacja) istniejących systemów
rolnictwa do zmieniających się warunków klimatycznych.
Polska na pewno nie będzie wielkim przegranym w zmieniającym
się klimacie. Trzeba będzie optymalnie „zagospodarować”
zmiany korzystne; a skutecznie zaadaptować się do zmian niekorzystnych. Potrzebna jest jednak wielka rozwaga i dyplomatyczna
zręczność, by wynegocjować w Unii Europejskiej takie warunki
zobowiązań dotyczących polskiego wkładu w przeciwdziałanie
zmianom klimatu, które nie przyhamują społeczno-gospodarczego
rozwoju kraju. Nie może być tak, że dla Polski kuracja
(ograniczanie atmosferycznego stężenia gazów cieplarnianych)
jest gorsza od choroby (skutki zmian klimatu).
Keywords
rolnictwo, rozwój trwały i zrównoważony, zmiany klimatu, skutki zmian klimatu, przeciwdziałanie zmianom
klimatu, adaptacja
Citation
Polish Journal of Agronomy
2011, 7, 68–81