Kopiński, JerzyMatyka, Mariusz2024-06-262024-06-262012Polish Journal of Agronomy 2012, 10, 9–152081-278910.26114/pja.iung.112.2012.10.02https://bc.iung.pl/handle/123456789/1379Legume crops because of their economic and environmental importance play a significant role in crop production. The proportion of these crops in the total sown area and selection of a particular species that provide the raw material feed is mainly related to the needs of livestock production. The aim of the study was to compare the size and profitability of forage legume crops for seeds in Polish regions. The assessment of productivity and economic efficiency of legume crops grown for seed were carried out on a nationwide as well as on the regional level. The basic criteria used in the study were the size and value of production, costs and gross margin. The analysis showed that both sown area and yields, and thus the total crop volume of the legumes grown for seed was characterized by dynamic change. The area under legumes varied from 55 to 126 thous. ha in the years 2000–2011, with an average proportion of 0,9%. of the sown area. In the years 2007–2011 Mazovia, Wielkopolska and Lublin provinces had the largest area of leguminous fodder crops for seed. However, as measured by participation in the sown area, these plants are of the greatest importance in north-eastern provinces of Podlasie, Pomerania, Warmia and Mazury. Production of various legume species for seeds is characterized by different involvement of the factors of production. Examples of this are cereal-legume mixtures which are superior for their relatively high soil absorptivity and low capital intensity.Rośliny strączkowe ze względu na walory przyrodniczo- ekonomiczne powinny pełnić ważną rolę w produkcji roślinnej. ich udział w strukturze zasiewów oraz dobór gatunków dostarczających określonego surowca paszowego wynikają głównie z potrzeb produkcji zwierzęcej. Celem opracowania było porównanie wielkości i opłacalności produkcji upraw roślin strączkowych pastewnych na nasiona w regionach Polski. Ocenę produkcyjności i efektywności ekonomicznej uprawy roślin strączkowych na nasiona przeprowadzono w skali kraju i w układzie regionalnym. Podstawowymi kryteriami oceny wykorzystanymi w pracy były: wielkość i wartość produkcji, koszty i nadwyżka bezpośrednia. Analiza wykazała, że zarówno powierzchnia zasiewów, jak i plony, a tym samym zbiory, roślin strączkowych uprawianych na nasiona w kraju charakteryzowały się dużą dynamiką zmian. Powierzchnia uprawy tej grupy roślin w latach 2000–2011 wahała się od 55 do 126 tys. ha, ze średnim udziałem w strukturze zasiewów wynoszącym 0,9%. Największą powierzchnią upraw roślin strączkowych pastewnych na nasiona w latach 2007–2011 wyróżniały się województwa: mazowieckie, wielkopolskie i lubelskie. Jednak największe znaczenie, mierzone udziałem w strukturze zasiewów, rośliny te mają w województwach północno-wschodnich: podlaskim, pomorskim, warmińsko-mazurskim. Uprawa poszczególnych gatunków roślin strączkowych na nasiona charakteryzuje się zróżnicowanym zaangażowaniem czynników produkcji. Przykładem tego są mieszanki zbożowo-strączkowe, które wyróżnia relatywnie wysoka ziemiochłonność i niska kapitałochłonność.application/pdfplleguminous cropsregional differentiationgross marginrośliny strączkoweregionalne zróżnicowanienadwyżka bezpośredniainfo:eu-repo/semantics/article