Dopka, DorotaKorsak-Adamowicz, MałgorzataStarczewski, Józef2024-06-262024-06-262013Polish Journal of Agronomy 2013, 12, 3–82081-278910.26114/pja.iung.118.2013.12.01https://bc.iung.pl/handle/123456789/1394A field experiment was set up at the Zawady. Experimental Farm in the years 2003–2006. The experimental design was a split-block-split-plot design with four replications. Spring rye was cultivated for three years. The following factors were examined: type of stubble, postharvest cultivation and sowing dates. Under continuous cropping of spring rye selected physical properties were altered significantly by the biomass introduced into the soil in the form of different stubble crops. In the 0– 10 cm layer the changes included a decrease in dry soil bulk density (an average of 0.087 t m-3) of the compactness of the individual layers (average of 0.016 MPa), and an increased supply of water (average 1.5 mm) and capillary porosity (average 2.7 percentage points [p.p.]), but the grain yields were not significantly affected. The preferred parameters of selected physical properties of the soil at the optimum time for sowing of grain (especially increased capillary porosity of 4.3 p.p. and water supply by 0.8 mm), contributed indirectly in each year of the study to a significant rise in yield. Different stubble crops and changing weather conditions during the study period significantly modified some physical properties of tested soil horizons. However, the changing weather conditions throughout the growing season, particularly high amount of rainfall in 2004 (254.3 mm) and the abundance of water in the peak demand period (May and June 2004), contributed to significant increases in grain yield of spring rye (average 1.18 t ha-1 compared to the other two seasons).Celem opracowania było określenie zmian wybranych właściwości fizycznych gleby w początkowym okresie wzrostu żyta jarego uprawianego w monokulturze. Doświadczenie polowe przeprowadzono w Rolniczej Stacji Doświadczalnej w Zawadach w latach 2003–2006 w układzie split-block-split-plot w czterech powtórzeniach. Przez trzy lata powtarzano uprawę żyta jarego. Czynnikami doświadczenia były: rodzaj międzyplonu ścierniskowego, zróżnicowana uprawa pożniwna i termin siewu. W monokulturowej uprawie żyta jarego wybrane właściwości fizyczne uległy znaczącym zmianom przy udziale wprowadzonej do gleby biomasy różnych międzyplonów ścierniskowych. Zmniejszyła się w warstwach gleby do 10 cm gęstość gleby suchej (średnio o 0,087 t·m-3) i zwięzłość poszczególnych warstw (średnio o 0,016 MPa), a zwiększył się zapas wody (średnio o 1,5 mm) i porowatość kapilarna (średnio o 2,7 p.p.), nie wpływając jednak istotnie na wielkość plonu ziarna. Korzystne parametry właściwości fizycznych gleby przy optymalnym terminie siewu zboża (zwiększenie porowatości kapilarnej o 4,3 p.p. i zapasu wody o 0,8 mm) przyczyniły się pośrednio w każdym roku badań do istotnej zwyżki plonu. Różne uprawki pożniwne oraz zmienne warunki pogodowe w latach prowadzenia badań istotnie zmodyfikowały wybrane właściwości fizyczne badanych poziomów gleby. Jednak to zmienne warunki pogodowe całego sezonu wegetacyjnego, szczególnie wysoka suma opadów w 2004 roku (254,3 mm) oraz dostatek wody w fazie największego na nią zapotrzebowania (maj i czerwiec 2004 r.), przyczyniły się do istotnej zwyżki plonu ziarna żyta jarego (średnio o 1,18 t·ha-1 w porównaniu do dwu pozostałych sezonów).application/pdfplsoil physical propertiesspring ryemonoculturegrain yieldwłaściwości fizyczne glebyżyto jaremonokulturaplon ziarnainfo:eu-repo/semantics/article